Wisława Szymborska (właściwie Maria Wisława Szymborska)

 

Wybitna polska poetka, urodziła się 2 lipca 1923 w Kórniku, niedaleko Poznania, zmarła 1 lutego 2012 w Krakowie. Uczęszczała do Gimnazjum Urszulanek, a podczas II wojny światowej uczyła się na tajnych kompletach i zdała maturę w 1941 roku. Była utalentowana plastycznie i już w latach młodzieńczych wykorzystała swoje uzdolnienia do zilustrowania nowego wydania podręcznika do języka angielskiego First steps in English Jana Stanisławskiego. W 1945 r. rozpoczęła studia polonistyczne, a potem socjologiczne na Uniwersytecie Jagiellońskim, jednak trudna sytuacja materialna spowodowała, że musiała przerwać naukę. W latach 1953-1966 była redaktorem działu poezji w tygodniku „Życie Literackie”, następnie w latach 1967-1981, w tym samym czasopiśmie, pisała felietony zatytułowane „Lektury nadobowiązkowe”, w których omawiała książki spoza kanonu literackiego. Od 1981 do 1983 pracowała w redakcji miesięcznika „Pismo”. W późniejszym czasie współpracowała także z „Tygodnikiem Powszechnym” oraz pismem mówionym „NaGłos”. Była również członkiem Związku Literatów Polskich oraz Polskiej Akademii Umiejętności.

            Szymborska jest autorką 13 tomików wierszy: 

Dlatego żyjemy (1952), 

Pytania zadawanie sobie (1954), 

Wołanie do Yeti (1957), Sól (1962), 

Sto pociech (1967), 

Wszelki wypadek (1972), 

Wielka liczba (1976), 

Ludzie na moście (1986), 

Koniec i początek (1993, 1996), 

Chwila (2002), 

Dwukropek (2005), 

Tutaj (2009) oraz – niedokończonego i wydanego pośmiertnie, tomu Wystarczy (2012). Utwory poetki, zaliczane do poezji intelektualnej, zaskakiwały trafnymi puentami, ironią, poczuciem humoru, a przy tym zwięzłością i prostotą formy poetyckiej. Ponadto Szymborska doceniana była za oryginalność, umiejętność mówienia o sprawach ważnych bez zbędnego patosu oraz podnoszenia zjawisk codziennych do rangi niezwykłych. O wybitnym charakterze twórczości poetki świadczy fakt, że jej wiersze zostały przetłumaczone na ponad czterdzieści języków, a sama autorka została uhonorowana wieloma prestiżowymi nagrodami. W 1991 r. zdobyła Nagrodę im. Goethego, w 1995 r. – Nagrodę Herdera. W maju 1995 r. Uniwersytet Poznański nadał jej tytuł doktora honoris causa. W 1996 r. Wisława Szymborska otrzymała nagrodę polskiego PEN Clubu za całokształt twórczości poetyckiej, a także Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury, przyznawaną przez Akademię Szwedzką. W 2001 r. została członkiem honorowym American Academy of Arts and Letters. W 2011 r.  wyróżniono ją najwyższym odznaczeniem państwowym − Orderem Orła Białego w uznaniu znamienitych zasług dla kultury narodowej.

            Działała ona aktywnie w kręgach literackich i kulturowych, a także udzielała się społecznie. W 1975 r. razem z innymi intelektualistami podpisała List pięćdziesięciu dziewięciu, który był wyrazem sprzeciwu wobec próby zmiany zapisów konstytucji Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w myśl ideologii socjalistycznej. Oprócz tego poparła petycję
w sprawie braci Kowalczyków, którzy w 1971 r. wysadzili aulę Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Opolu, gdzie zaplanowane były uroczystości z okazji Dnia Milicjanta
i odznaczenie funkcjonariuszy pacyfikujących strajki na Wybrzeżu. Ponadto Szymborska przekazała część pieniędzy z Nagrody Nobla na inicjatywę „Społecznik Roku”, której pomysłodawcą był Jacek Kuroń oraz na pomoc w remoncie nowej siedziby Europejskiego Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy.     

 Rekomendacje

            Wybór patrona szkoły we współczesnych czasach jest zadaniem trudnym i mogącym wzbudzać wiele emocji. Wśród tak dużej różnorodności postaw życiowych i koncepcji wychowawczych musimy sprostać zadaniu, które wymaga od nas wskazania osoby cieszącej się powszechnym uznaniem, szacunkiem i wyznającej określone wartości moralne. Dodatkowo dzieci i młodzież powinna identyfikować się z postawą patrona i dostrzegać w nim autorytet.

            Propozycja wyboru Wisławy Szymborskiej na patrona szkoły wiąże się z chęcią propagowania wartości humanistycznych, tak cennych dla wszechstronnego rozwoju każdego ucznia. Swoją postawą życiową poetka wskazuje, które wartości powinny być w życiu nadrzędne. W utworach podejmowała tematykę patriotyczną oraz wyrażała publicznie przywiązanie do Krakowa.

            Szymborska jest również przykładem dla uczniów, kiedy to pomimo przeciwności losu, które sprawiły, że musiała przerwać studia, realizowała pasje i rozwijała zainteresowania. Zdobywała uznanie całego świata, a przy tym do końca życia pozostała skromnym człowiekiem, życzliwym i dbającym o relacje z innymi. Nie szukała rozgłosu i nie lubiła zbyt dużo mówić o sobie, a tym bardziej opowiadać opinii publicznej o swojej twórczości. Postępowała zgodnie ze słowami mówiącymi, że zrobi wszystko, żeby nie stać się osobistością, lecz pozostać osobą.

            Noblistka jest przykładem pracowitości, dbania o najwyższą jakość swoich prac.  Dzięki temu była doceniana za oryginalność, dowcip oraz lekkość słów, które w inteligentny sposób oddawały obraz tego, co ją otaczało. W swoich utworach niejednokrotnie zadawała pytania, poszukiwała odpowiedzi na nurtujące ją kwestie. Taka postawa bliska jest uczniom, którzy z dociekliwością, podobną Szymborskiej, próbują odkryć oraz zrozumieć świat, odnaleźć swoją drogę.

            Mądrość Szymborskiej widoczna jest w jej słowach, które do dzisiaj przywoływane są publicznie i uznawane za ponadczasowe sentencje. Skłaniają one do głębszych przemyśleń na temat własnego życia i miejsca człowieka w otaczającej rzeczywistości. W związku z tym przesłania płynące z wypowiedzi poetki mogą przyczynić się do uwrażliwiania młodych ludzi i dostrzegania tego, co jest naprawdę wartościowe, a nie tylko pozorne.

            Patron szkoły to ważna osobistość, to z pewnością bardzo trudny wybór wśród wielkich i znanych polskich postaci. Mamy wielu pisarzy, sportowców, duchownych, naukowców czy walczących o niepodległość osób. Zapewne każda ze znanych osób jest warta uwagi. Dlaczego Szymborska? To skromna kobieta, której nie zależało na rozgłosie, a mimo tego została laureatką nagrody Nobla. Jako szkoła możemy zorganizować w ramach Dni Patrona spotkania poetyckie, konkursy literackie i plastyczne.

Zasługuje na to, aby jego postać objęła patronaem nasza szkołę. Młody, zdolny, ofiarny tak w wymowny sposób można przedstawić poetę czasu wojny.

W liczącej zaledwie 23 i pół roku biografii tego młodego człowieka splatają się miłość i poezja, walka i wojna, sława I śmierć.

Baczyński swoim życiem i poezją uosabia wartości i tradycje jakie znalazły potwierdzenie w życiu i walce najpiękniejszego pokolenia lat 20 – tych.

Jest on jego najlepszym reprezentantem.

Urodził się w Warszawie 22 stycznia 1921 roku był synem Stefanii Zieleńczyk autorki podręczników szkolnych i książek dla młodzieży oraz Stanisława Baczyńskiego legionisty, powstańca śląskiego i krytyka literackiego.

1 września 1931 r. Baczyński rozpoczął naukę w Gimnazjum im. Stefana Batorego. Znalazł się w samej klasie co trzej bohaterowie “Kamieni na szaniec”.

Maturę zdał w 1939 r. tuż przed wybuchem wojny, która pokrzyżowała mu plany związane ze sudiami na ASP.

Wstąpił do Szarych Szeregów, przeszedł szkolenie i uzyskał sopień podchorażego. Jako żołnierz Batalionu “Zośka” brał udział w akcji uwolnienia więżniów pod Celestynowem I ataku na niemiecki pociąg. Echa tych przeżyć możemy znaleźć w jego twórczości.

W lipcu 1944 r. przeszedł do Batalionu “Parasol”. Gdy wybuchło powstanie w Warszawie został odcięty od swojego oddziału. Zginął od kuli snajpera 4 sierpnia 1944 r. w Pałacu Blanka. Jego żona raniona odłamkiem zmarła 1 września.

Krzysztof Kamil Baczyński na kartach historii literatury polskiej pozostaje jako poeta – żołnierz, który nie uchylił się przed najwyższą dla ojczyzny ofiarą, ofiarą ze swojego życia.

Będziemy dbali o to, aby patron w Naszej Szkole nie był tylko legendą, ale by był postacią żywą, przemawiającą do uczniów przykładem swojego życia.

Możemy stworzyć ścianę /kącik pamięci K.K. Baczyńskiego, gdzie uczniowie będą mogli zaznajomić się z biografią poety i jego wórczością.

Możemy zorganizować w naszej placówce Dni Patrona, a w ich ramach np. ciekawe spotkania poetyckie, konkursy, prezenacje mulimedialne o jego życiu i twórczości, quizy itp.

Możemy zorganizować wycieczki po Warszawie Śladami Baczyńskiego.

Mamy nadzieję, że dla naszych uczniów, wychowanych na pięknym przykładzie życia I twórczości Krzysztofa Kamila Baczyńskiego warości takie jak miłość, służba Ojczyźnie, umiłowanie prawdy i wolności będą zawsze ważne.

“ Nie wstydź się wiary w sobie; (…)

Miłowania,

Tworzenia,

Dorastania…”

                        K. K. Baczyński